Table of Contents
Adaçayı: Soğuk Algınlığına Doğal Şifa!
Ülkemizde yaygın olarak Ege, Akdeniz ve Marmara bölgesinde yetişen adaçayı, orta çağlarda her derde deva olarak bilinen bir bitkidir. B grubu vitaminlerin neredeyse tamamını içeren adaçayı K, A ve C vitaminleri açısından zengindir. İçeriğinde yer alan luteolin, diosmetin ve pigenin gibi fenol bileşikler ile antioksidan etki gösteren adaçayı bitkisi bakır, demir, çinko, manganez, kalsiyum ve potasyum mineralleri açısından da zengin bir bitkisel kaynaktır. Adaçayı faydaları ve zararları ile ele alınması gereken önemli bir bitkidir.
Adaçayının Faydaları
- Vücudu Toksinlerden Arındırır
- Mide ve Sindirim Problemlerini İyileştirir
- Metabolizmayı Hızlandırır
- Cilt Lekelerini Giderir
- Kötü Kolesterolü Önler
- Vücudu Kansere Karşı Korur
- Bağışıklığı Güçlendirir
- Psikolojik Rahatsızlıkları İyileştirir
- Kas ve Kemik Gelişimini Güçlendirir
- İltihabı Temizler
- Yorgunluğu Giderir
Sağlıkta en doğru tedavi yöntemleri ve kesin sonuçlar için mutlaka alanında uzman bir doktora başvurunuz. Tavsiyelerimiz hafif şiddetteki rahatsızlıklar için evde geçici bitkisel öneriler içerir. Reçete niteliği taşımaz. Sağlıklı günler dileriz…
1) Vücudu Toksinlerden Arındırır
Adaçayı, yapısında yüksek antioksidan mineraller bulunduran faydalı bir bitkidir. Bu bitki sayesinde vücudu yoran toksin maddeleri temizlemek çok kolaydır. Kanı, damarı, iç organları temizlemek için detoks etkisi ile adaçayından faydalanabilirsiniz. Vücudu kısa sürede temizler ve daha sağlıklı bedene sahip olmanıza destek olur. Aynı zamanda idrar söktürücü özelliği vardır ve idrar yolu enfeksiyonu etkilerini hafifleyebilir.
2) Mide ve Sindirim Problemlerini İyileştirir
Sindirim sisteminin daha iyi çalışmasına yardımcıdır. Gaz, mide yanması, ödem gibi problemleri bitkisel yolla iyileştirmek için adaçayından yardım alabilirsiniz. İshal ve gastrit gibi rahatsızlıklarda bitkisel destek için adaçayı hekim onayı ile tüketilebilir.
3) Metabolizmayı Hızlandırır
Adaçayının idrar yollarını uyarması ve sık sık lavaboya çıkarması gibi bir özelliği mevcut. Bu özelliği sayesinde, vücudunuz uyarılacak ve metabolizmanız hızlanacaktır. Düzenli adaçayı tüketimi sayesinde vücudunuz daha çok enerji yakmaya başlayabilir.
4) Cilt Lekelerini Giderir
Hücre onarma ve yenileme gücü olan adaçayı sayesinde cilt problemlerini düzeltme yoluna girebilirsiniz. Bunun için adaçayını cilt üzerinde uygulamak ve çay olarak tüketmek gerekiyor. Hücrelerin kısa sürede onarılmasını sağlayan bu çay ile cilt lekesi, güneş lekesi, sivilce, akne, egzama ve cilt yağlanması temizlenebilir. Cilde uygulamadan önce doktor onayı almak lazımdır. Açık yaraya uygulanması kesinlikle önerilmez.
5) Kötü Kolesterolü Önler
Uzmanlar, adaçayının 15 ya da 21 gün boyunca düzenli olarak tüketilmesini öneriyor. Bu süreç içinde kandaki kötü kolesterol seviyesi düşebilir. Kötü kolesterol değerini düşürüp kendinizi daha iyi hissetmek için bir çare arıyorsanız; sağlıklı yaşam kurallarınıza adaçayı tüketimini de ekleyebilirsiniz.
6) Vücudu Kansere Karşı Korur
Adaçayında rosmarinik, kuersetin ve karnosol gibi güçlü antioksidanlar bulunmakta. Bu maddeler sayesinde vücudunuz kansere karşı dirençli olabilir. Kanserli hücrelerin vücudunuza yerleşip yayılmasını önlemek için adaçayı tüketimine önem verebilirsiniz. Kolon kanserine olan faydalı etkileri hakkında yapılan araştırmalar devam etmektedir.
7) Bağışıklığı Güçlendirir
Adaçayı, polifenoller ve flavonoidler gibi güçlü antioksidanlar açısından zengindir. Bu antioksidanlar, vücuttaki serbest radikallerle savaşarak oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olurlar. Oksidatif stres, hücrelerin ve DNA’nın hasar görmesine neden olabilir ve bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Antioksidanlar, serbest radikallerin etkisini azaltarak bağışıklık sisteminin daha etkili çalışmasına destek olurlar.
8) Psikolojik Rahatsızlıkları İyileştirir
Günümüzde birçok insan depresyon, stres ve kaygı bozukluğu yaşamakta. Özellikle de öğrencilerin ve yoğun çalışanların dikkat eksikliği sorununu çözmek için adaçayı öneriliyor. Adaçayı, sinir sistemini yatıştıran bir çay. Bu çay sayesinde psikolojik açıdan kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz.
Güney Fransa ve İspanya’da yetişen Salvia lavandulifolia türü üzerinde yapılan sınırlı çalışmalar Alzheimer rahatsızlığının etkilerini hafifletebildiğini gösterir; ayrıca konsantrasyonu artırdığı ve bellek kapasitesini güçlendirdiği bilinmektedir.
9) Kas ve Kemik Gelişimini Güçlendirir
Adaçayında K vitamini yer alıyor. K vitamini sayesinde kas ve kemik gelişimi desteklenebilir. Adaçayını düzenli olarak tüketenlerin, kas ve kemik hastalıklarından ve romatizmal hastalıklardan koruduğu bilinmekte. Kemik erimesi ve kas ağrısı gibi ciddi sorunları önlemek adına tüketebilirsiniz. Ancak doktor onayı almak önemlidi
10) İltihabı Temizler
Adaçayının antioksidan bir çay olduğunu söylemiştik. Bu bitki sayesinde kandaki iltihap kısa sürede temizlenebilir. Özellikle de idrar yolları iltihabı durumunda ortalama 15 gün, günde 2 fincan adaçayı tüketimi sayesinde sağlığınıza kavuşabilirsiniz.
11) Yorgunluğu Giderir
Tüm günün telaşı bittiğinde kendinizi yorgun hissediyorsanız adaçayı tüketebilirsiniz. Bu bitki çay olarak tüketildiğinde ağrıların dinmesine yardım edecektir. Yorgunluğu ve stresi alma etkisi olduğundan uyku öncesinde tüketimi öneriliyor.
Adaçayı Faydaları Hakkında Bilimsel Çalışmalar
Sindirim Sistemi
Adaçayı, sindirim sistemi sorunlarına yönelik birçok çalışmada incelenmiştir. Özellikle mide gazını giderici etkisi bilimsel olarak desteklenmektedir. Bir araştırmada, ada çayının mide ve bağırsak gazı üzerindeki etkileri incelenmiş ve gaz birikimini azalttığı gözlemlenmiştir.
(Kaynak: Mahboubi, M. (2013). Sage: A traditional healing herb. Journal of traditional and complementary medicine, 3(4), 221-226.)
Anti-inflamatuar ve Antioksidan Özellikler
Adaçayı, içerdiği bazı bileşikler nedeniyle antioksidan ve anti-inflamatuar etkilere sahip olabilir. Bir çalışmada, ada çayının antioksidan etkileri incelenmiş ve serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltabileceği belirtilmiştir.
(Kaynak: Abu-Darwish, M. S., Cabral, C., Gonçalves, M. J., Cavaleiro, C., Cruz, M. T., & Efferth, T. (2013). Salvia leriifolia Benth. and Salvia officinalis L. Essential oils and their antifungal activity on Candida spp. Planta medica, 79(2), 142-148.)
Bilişsel Fonksiyonlar
Bazı çalışmalar, adaçayının bilişsel fonksiyonları olumlu yönde etkileyebileceğini öne sürmektedir. Alzheimer hastalığı ve diğer nörodejeneratif hastalıkların önlenmesine veya ilerlemesinin yavaşlatılmasına katkıda bulunabileceğine dair bazı bulgular vardır. Ancak, bu alanda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
(Kaynak: Başer, K. H. C., Yıldırım, A. B., & Kurkcuoglu, M. (2016). Comparative Evaluation of Various Essential Oils of Salvia Species: Composition, Antioxidant, Antibacterial, and Antifungal Activities. BioMed Research International, 1-13.)
Diyabet
Adaçayının, diyabet üzerinde de olumlu etkileri olabileceği araştırılmaktadır. Bir çalışmada, ada çayının insülin salgısını artırabileceği ve kan şekeri düzeylerini düzenleyebileceği belirtilmiştir. Ancak bu alan da henüz tam olarak anlaşılmamıştır ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
(Kaynak: Kianbakht, S., & Abasi, B. (2013). Perennial Plant of Sage (Salvia officinalis L.) Effect on Its Blood Glucose Level. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 2(7), 222-229.)
Adaçayının Saça Faydaları Nelerdir?
- Kepeklenme şikayeti olan kadınların ve erkeklerin saç köklerini tazeler, saç derisini besleyerek kepek oluşumunu önleyebilir.
- Saç hücrelerinin sağlığını koruyarak saçlarınızın dökülmesini önlemektedir. Saç tellerinin güçlenmesini ve onarılmasını sağlar.
- Saçlarınız kuru ve ince telli bir yapıya sahipse, saçlarınıza hacim kazandırır.
Adaçayının Kadınlara Faydaları Nelerdir?
Menstrüal Düzenleme
Adaçayı, kadınların adet döngüsünü düzenlemeye yardımcı olabilir. Özellikle düzensiz adet gören kadınlar için, adaçayının tüketimi düzenli menstrüal döngü sağlama konusunda olumlu etkiler gösterebilir. Ancak bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Menopoz Dönemi
Menopoz dönemindeki kadınlar, hormonal değişiklikler nedeniyle bazı rahatsızlıklar yaşayabilirler. Adaçayı, menopoz semptomlarına karşı doğal bir destek olarak düşünülebilir. Sıcak basmaları, uykusuzluk ve anksiyete gibi semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Antioksidan Etkiler
Adaçayı, içerdiği antioksidanlar sayesinde kadınların vücudundaki serbest radikallerle savaşarak hücreleri korumasına yardımcı olabilir. Bu, yaşlanma sürecini yavaşlatmada ve cilt sağlığını desteklemede etkili olabilir.
İdrar Yolu Enfeksiyonları
Adaçayının, idrar yolu enfeksiyonlarına karşı antibakteriyel özellikleri olabilir. İdrar yolu enfeksiyonları, kadınlarda sıkça görülen bir sağlık sorunudur ve ada çayının düzenli tüketimi, bu enfeksiyonları önlemede ve hafifletmede yardımcı olabilir.
Sindirim Sorunları
Kadınlar da diğer insanlar gibi sindirim sorunları yaşayabilir. Ada çayının sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri olduğu bilinir ve bu sayede kadınların sindirim sağlığını desteklemesine yardımcı olabilir.
Unutulmamalıdır ki her bitki ve doğal ürün gibi, ada çayını da aşırı tüketmek bazı yan etkilere neden olabilir. Hamilelik veya emzirme dönemindeki kadınların ada çayını tüketmeden önce mutlaka doktorlarına danışmaları önerilir. Ayrıca, adaçayının tıbbi amaçla kullanımında da bir uzmana danışmak önemlidir.
Adaçayı Nedir?
Ada çayı, bilimsel adıyla “Salvia officinalis” olan bir bitkidir. Nane ailesine ait olan bu bitki, Akdeniz bölgesine özgüdür; ancak dünya genelinde bahçe bitkisi ve tıbbi amaçlarla yetiştirilmektedir. Ada çayı, tıbbi ve aromatik özellikleri nedeniyle çeşitli kültürlerde uzun süredir kullanılmaktadır.
Sıcak ve ılıman iklimleri seven adaçayı, ballıbabagiller familyasından şifalı bir bitkidir. Dünya üzerinde 450-500 kadar adaçayı çeşidi bulunmaktadır. Adaçayı çiçeği olan çalımsı bir bitkidir ve kışın yapraklarını dökmez. 30-75 santimetre arasında büyüyebilen adaçayı ağacı, dayanıklı bir yapıya sahiptir.
Keskin bir kokuya sahip olan adaçayı yaprakları gri-yeşil renktedir. Bazı adaçayı türlerinde yapraklar alacalı, mor ve kırmızı da olabilir. Koyu kahverengi ve yumurta biçimli adaçayı tohumu ile genel olarak kendiliğinden çoğalır, dilenirse adaçayı kültür şeklinde gövde çelikleri ile çoğaltılabilir.
Tıbbi adaçayı çeşidinin yapraklarında oleum salisae denilen uçucu bir yağ asidi bulunur. Tıbbi adaçayı ile hazırlanan adaçayı ülkemizde çok fazla yetiştirilmez. Tıbbi adaçayına benzeyen adaçayı ülkemizde Anadolu adaçayı olarak tüketilir. Anadolu adaçayı çay olarak tüketilmesinin yanı sıra bazı yörelerde yemeklerde baharat olarak da kullanılır.
Adaçayı Ne İşe Yarar?
- Genellikle soğuk kış aylarının vazgeçilmez bitkisel şifa kaynağı olan adaçayı otu, migren ve baş ağrısı çekenlerin de başvurduğu bir bitkidir. Sıcak adaçayı içine batırılan temiz bir bezi alnınıza koyup kompres yaptığınızda ağrılarınızı hafifletebilirsiniz.
- Mide krampları ve gaz sorunları yaşıyorsanız adaçayı sindirim sorunlarınızın ortadan kalkmasına yardımcı olabilir.
- Soğuk algınlıklarında balgam söktürücü özelliği ile sıklıkla kullanılan adaçayı vücut ısısını yükselterek terlemeyi sağlar ve vücuttaki toksinlerin atılmasına destek olabilir.
- Adaçayı ile buhar hazırlayarak sinüslerinizin ve akciğerlerinizin temizlenmesini sağlayabilirsiniz. Bundan kaynaklı olarak balgam söktürücü özelliği bulunmaktadır.
- Soğuk adaçayı ishalin tedavisinde olumlu etkilere sahip olabilir.
Adaçayı Neye İyi Gelir?
Hem toz olarak hem de kurutulmuş bütün yapraklar halinde kullanılabilen adaçayının kendine has, içimi kolay, hoş bir lezzeti vardır. Peki, adaçayı neye iyi gelir?
- Adaçayı faydaları İbrahim Saraçoğlu tarafından da ele alınmaktadır. Saraçoğlu adaçayının özellikle nezle ve grip gibi soğuk algınlıklarında oluşan farenjit, boğaz ağrısı ve bademcik iltihaplarına iyi geldiğini belirtmektedir.
- Yağlı saç sorunlarına, saç derisinde kepeklenmeye ve kafa derisi enfeksiyonlarına iyi gelen adaçayı maskesi saçların beyazlaşmasını önler.
- Adaçayı öksürüğe iyi gelir mi? Toksin atıcı etkisinden dolayı bronşit, astım, öksürük gibi üst solunum yolları enfeksiyonlarında da tedavi edici etkisi olabilir.
- İdrar yolları enfeksiyonlarına iyi gelen adaçayı karaciğerin temizlenmesini ve safra kesesinin çalışmasını sağlayabilir.
- Menopoz döneminde oluşan şikayetleri hafifletmek için adaçayını tüketebilirsiniz. Duygu geçişleri ve terleme gibi yan etkiler için tercih edilebilir.
- Adaçayının şeker hastalarında şeker düzeyini dengeleyici etkisi vardır. Antihiperglisemik özelliğe sahip olan bitki karaciğerde depo edilen glikozun serbest kalmasına engel olarak kan glikoz düzeyini düşürür. Ancak doktor onayı almak lazımdır.
Adaçayı Nasıl Demlenir?
Adaçayı hazırlamak için taze, kurutulmuş ya da hazır poşet çayları kullanabilirsiniz. Adaçayını günlük 2 fincandan fazla tüketmemeniz gerektiğini hatırlatarak tarife geçelim:
Malzemeler:
- 1 çorba kaşığı kurutulmuş adaçayı
- 1 su bardağı içme suyu
Hazırlanışı:
- Suyu kaynatın.
- Kaynayan suyu dilediğiniz bir bardağa aktarın.
- Suyun içine kurutulmuş adaçayını ekleyin.
- Bardağın üzerini kapatıp 5 ila 7 dakika demlenmeye bırakın.
- Dilerseniz 1 dilim limon veya bal ile tatlandırabilirsiniz.
Not: Bu süreyi artırdığınız takdirde adaçayı içeriğindeki faydalı özellikleri kaybedebileceği gibi tadı da acılaşacaktır.
Adaçayı yaprakları ile demleyecekseniz diğer alternatif:
Malzemeler:
- 5 – 6 yaprak adaçayı
- 1 su bardağı içme suyu
Hazırlanışı:
- Adaçayı yapraklarını eğer mevcutsa french press içerisine yoksa herhangi bir fincan veya kupa içerisine ekleyin.
- Kaynamış suyu ilave edin.
- 5 dakika demleyip yaprakları süzün.
Hazır satılan poşet çaylar da oldukça pratik bir yöntem. Sıcak su ile bu poşet çaylardan 1 adet bardağınıza ekleyip 5 dakika sonra poşeti çıkarabilirsiniz.
Adaçayı Zararları ve Yan Etkileri
- Adaçayı bitkisinin içerisinde yer alan thujone maddesi yüksek seviyede toksik bir maddedir. Bu yüzden bazı insanlarda adaçayı içmek yan etki olarak kalp çarpıntısına yol açabilir.
- Peki, adaçayı düşüğe neden olur mu? Adaçayında bulunan fenol bileşiklerin bazıları hamile kadınlarda düşük tehdidine yol açabilir. Hamilelerin doktoruna danışmadan adaçayı içmemeleri önerilmektedir.
- Peki, adaçayı tansiyonu yükseltir mi? Adaçayının çok fazla tüketimi midede sorunlara yol açabilir ve tansiyonu yükseltebilir.
- Yüksek adaçayı tüketimi epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir.
- Adaçayı emziren annelerin süt salgılama kapasitelerini azaltıcı etkiye sahiptir. Bu yüzden emzikli kadınların doktoruna danışmadan adaçayı tüketmemeleri önemlidir.
- Yoğun fenol bileşikler içeren adaçayı özellikleri nedeniyle alerjen bir bitkidir. Aşırı tüketimi alerjiye neden olabilir.
- Adaçayının düzenli ve aşırı tüketimi erkelerde sperm sayısını azaltabilir.
En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için doktorunuza başvurunuz.
Adaçayı Zayıflatır Mı?
Mide ve bağırsaklar üzerinde hazmı kolaylaştırıcı etkisi ile tok tutucu özellik gösteren adaçayı yaprağı metabolizmayı hızlandırarak vücutta yağ yakımı artışı sağlar. Bu özellikleri ile kilo vermeye yardımcı olan adaçayı ayrıca toksin maddelerin vücuttan atılmasını sağlayarak özellikle bel bölgesinde yer alan yağların yakımında etkin rol oynar.
Kan glikoz düzeyinin dengelenmesinde de rol oynayan adaçayı kilo kontrolünde etkili bir bitkidir. Çay olarak zayıflamaya yardımcı olabildiği gibi çorbaların diyet yemeklerinin içine de koyularak zayıflamaya yardımcı olabilir.
Aynı bitki çayını aşırı miktarda içmek böbrekleri yorabilir. Bu nedenle adaçayını 15 gün içip birkaç gün midenizi dinlendirmelisiniz. İdrara çıkaran bir bitki çayı olduğu için çok fazla adaçayı içmeniz önerilmemektedir.
Adaçayı Nasıl, Ne Zaman Tüketilir?
- Yemek sonrasında mide rahatsızlığı hissediyorsanız,
- Kilo verme sürecinde ödem atmak istiyorsanız,
- Baş ağrısı ve eklem ağrısı yaşıyorsanız,
- Cildinizi tazelemek istiyorsanız,
- Diş ve ağız sağlığını korumak istiyorsanız,
- Sinir hücrelerinin iyileşmesine destek olmak için,
- Görme yetisini güçlendirmek adına,
- İdrar çıkışını kolaylaştırmak için,
- Enfeksiyonu temizlemek için adaçayı içebilirsiniz.
Adaçayı hangi durumlarda tüketilmez?
- Gebelik şüphesi varsa,
- Kesinleşmiş bir gebelik tanısı varsa,
- Ameliyat öncesinde,
- Kronik kalp ve tansiyon ilacı kullanımında,
- Çocuk ve bebek beslenmesinde,
- Dehidrasyon durumunda adaçayı kullanmak sizin için tehlikeli olabilir.
En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için doktor desteği alınız. İçeriğimizde yer alan bilgiler reçete niteliği taşımaz. Sağlıklı günler dileriz…
